Қарағанды облысындағы «Жоғары Қайрақты» кен орнының кедей вольфрам кендерін үймелеп шаймалау технологиясын әзірлеу және сынау жөніндегі ғылыми-зерттеу жұмысы (ҒЗЖ).
Қысқаша сипаттамасы: ҒЗЖ кен орнын игеру жобасының экономикалық көрсеткіштерін жақсарту вольфрам (W) және висмут (Bi) қорларын кеңейту, кен орны ресурстарын пайдаланудың кешенділігін арттыру мақсатында Жоғары Қайрақты кен орнының баланстан тыс кендерін үймелеп шаймалау технологиясын әзірлеуге және сынауға бағытталған. Жобалау үшін техрегламент бере отырып, сарқынды суларды кәдеге жарату үшін құнды компоненттер мен мембраналық технологияларды алудың сорбциялық тәсілдерін қолдана отырып, тұйық циклде технологияны сынаудың 2 кезеңін өткізу және өнертабыстарға ҚР 2 патентін алу жоспарлануда. Алынған нәтижелер кен орнын игерудің ТЭН-ін есептеу үшін пайдаланылады.
Өзектілігі: Жоғары Қайрақты вольфрам-висмут кен орны әлемдегі ең ірі игерілмеген вольфрам кен орындарының үштігіне кіреді. Кен орнының ресурстары оның базасында әлемдік ауқымдағы вольфрам кешенін салуға мүмкіндік береді, ол Орталық Қазақстанда орнықты экономикалық өсуге, жергілікті халықты жұмыспен қамтуға, стратегиялық маңызды шикізатты шетелдік нарықтарға жеткізудің орнықтылығын арттыруға елеулі үлес қосады. Сонымен бірге минералды ресурстарды игеру экожүйеге зиянды әсер етпей, минералды және су ресурстарын ұтымды кешенді пайдалану міндеттеріне сәйкес келуі керек.
Қазіргі кезде 0,1%-дан астам WO3 бар кен орнының геологиялық ресурстарының бір бөлігін ғана дәстүрлі әдістермен өңдеуге болады.
Вольфрам концентраттарын қайта өңдеудің металлургиялық қайта өңдеуі арнайы сақтау шараларын қажет ететін экологиялық зиянды қатты және сұйық қалдықтардың көп мөлшерінің пайда болуымен сипатталады.
Ресурстардың едәуір бөлігі кедей және баланстан тыс кендерге жатады және кен өндіру шығындарын арттырып, кен орнын игеру жобасының экономикалық индикаторларын нашарлатады, нәтижесінде кен орындарын дәстүрлі әдістермен игеру кезінде жер қойнауын ұтымды пайдалануды және металлургия өндірісінің экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету қиынға соғады, ал қарапайым және бай кендерді дәстүрлі әдістермен өндіру және өңдеу вольфрам өнімдерінің әлемдік бағасының өзгеруіне жоғары сезімталдықпен сипатталады.
Бұл проблемаларды шешуге кен орнының кедей және баланстан тыс қорларын өңдеудің геотехнологиялық әдістерін қолдану ықпал етуі мүмкін. Алайда вольфрам кендерін өңдеудің озық тәжірибелерінде оларды қолдану жағдайлары кездеспейді. Сондықтан үймелеп шаймалау технологиясын әзірлеу кен орындарын игеру бойынша жұмыстарды жүзеге асыруда өте өзекті және Компанияның орнықты даму мақсаттарына сай келеді.
ҒЗЖ-ны іске асыру мерзімдері: 2025 жыл.