АТМОСФЕРАЛЫҚ АУА
Қоғам өзінің қызметін жүзеге асыру кезіндегі негізгі экологиялық міндеттердің бірі – бұл атмосфералық ауаны қорғау, оның шеңберінде өндірістік экологиялық бақылау жүргізіледі және атмосфераға ластаушы заттардың шығарындыларын азайту жөнінде шаралар қабылданады.
Қоғамның барлық еншілес ұйымдарында өндірістік қызмет объектілерінде өндірістік экологиялық бақылау (ӨЭК) ұйымдастырылған. Экологиялық бақылау табиғат қорғау заңнамасының талаптарын орындау, қоршаған ортаны қорғау саласында белгіленген нормативтерді сақтау, табиғи ресурстарды ұтымды пайдалануды қамтамасыз ету және қоршаған ортаға әсерді барынша азайту мақсатында жүзеге асырылады.
Экологиялық бақылау – табиғатты ұтымды пайдалануды және қоршаған ортаны зиянды әсерлерден қорғауды қамтамасыз етудің аса маңызды құқықтық шарасы және еншілес ұйымдар мен мердігерлік ұйымдардың өндірістік қызметінің барлық кезеңдерінде жүзеге асырылады.
КЛИМАТТЫҢ ӨЗГЕРУІ ЖӘНЕ ПАРНИКТІК ГАЗДАР ШЫҒАРЫНДЫЛАРЫ
Біз парниктік газдардың тікелей және жанама шығарындыларының есебін жүргіземіз, парниктік газдар шығарындыларының көлемі жылына 20 мың тоннадан асқан жағдайда, валидация мен верификациядан кейінгі есеп жыл сайынғы негізде уәкілетті органға жіберіледі.
2022-2023 жылдары қоғамның барлық еншілес ұйымдарының парниктік газдар шығарындыларының көлемі жылына 20 мың тоннадан аспайды.
Компанияда «Taý-Ken Samuryq» UTK» акционерлік қоғамы 2025 жылға қарағанда 2030 жылға қарай өзінің парниктік газдар шығарындыларын 10% – ға төмендету қарастырылған (2025 ж. – компаниялар тобының барлық өндірістік объектілерді пайдалануға енгізу), парниктік газдар шығарындыларын және энергия тиімділігін азайту бойынша іс – шаралар тізбесі бар Жол картасы әзірленген 2022-2060 ж.ж арналған энергиялық көшу тұжырымдамасы бекітілді.
Қоғам өндірістің энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бойынша жан-жақты жұмыс жүргізуде және тұжырымдаманы іске асыру шеңберінде осы жұмыс ЖЭК пайдалану, оңтүстік өңірдің активтерін газға ауыстыру, пәк жоғары модульдік қазандықты салу және т.б. сияқты көміртек ізін төмендету бойынша жаңа міндеттермен қатар жалғасатын болады.
СУ РЕСУРСТАРЫ
Су – Taý-Ken Samuryqtyń негізгі өндірістерінде, әсіресе жобаланып жатқан Шалқия және Алайғыр кен орындарында технологиялық процестің елеулі компоненті болып табылады. Кейбір аймақтарда Компания жергілікті тұрғындарды сумен қамтамасыз етеді.
Компания өз қызметін Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырады. Компанияның су қабылдағышы су көздеріне айтарлықтай әсер етпейді. Taý-Ken Samuryqtyń компаниялар тобы осал, мемлекет қорғайтын, жергілікті қоғамдастықтар немесе биоалуантүрлілік үшін аса құнды деп танылған көздерден су алуды жүзеге асырмайды.
Қазіргі уақытта «Taý-Ken Samuryq» UTK» акционерлік қоғамының объектілері өндірістік және шаруашылық-тұрмыстық қажеттіліктер үшін жерасты суларын және муниципалдық сумен жабдықтау жүйелеріндегі суды пайдаланады.
Суды пайдалану нәтижесінде компания кәсіпорындарында шахталық, өндірістік, нөсер және шаруашылық-тұрмыстық сарқынды сулар түзіледі. Кеніштердің сарқынды суларының төгінділері тазартылады және жинақтағыш тоғанға ағызылады. Суды пайдалану есептегіштердің көмегімен бақыланады немесе мүмкін болмаған кезде сорғылардың жұмыс уақыты негізінде бағаланады. Біз бірнеше мониторинг нүктелерінде тұрақты зертханалық талдаулар арқылы сарқынды сулардың сапасын қамтамасыз етеміз.
ҚАЛДЫҚТАРДЫ БАСҚАРУ
Қалдықтарды басқару Компания үшін маңызды экологиялық аспектілердің бірі болып табылады. Осы процесті сапалы бақылау үшін Компания қалдықтарды басқару жүйесін дамытады, қалдықтардың пайда болуы мен қозғалысының есебін үнемі жақсартады, қалдықтарды қайта пайдалануды ұлғайту үшін әлеуетті арттырады.
Қалдықтардың негізгі көлемі «ШалқияЦинк ЛТД» АҚ-та және «Алайғыр» БК» ЖШС-да аршу және өндіру жұмыстары кезінде пайда болатын бос жынысты құрайды. Бос жыныс негізінен карьерішілік жолдарды салу үшін қайта пайдаланылады, ал қалдық меншікті тұқымдық үйінділерде орналастырылады.
ЕТҰ аумағында өндіріс және тұтыну қалдықтарын уақытша сақтау осы мақсат үшін арнайы бөлінген және жабдықталған орындарда жүзеге асырылады. Пайда болған қауіпті өндірістік қалдықтар мамандандырылған кәсіпорындарға сақтауға, қайта өңдеуге және кәдеге жаратуға беріледі. Қауіпті қалдықтардың барлық тізбесіне паспорттар әзірленді. Паспортта қалдық туралы негізгі ақпарат: атауы, қауіпті қасиеттерінің тізбесі, құрамы, уыттылығы және қалдықтармен жұмыс істеу кезіндегі сақтық шаралары көрсетілген.
БИОАЛУАНТҮРЛІЛІК
«Тау-Кен Самұрық» ҰТК» АҚ-ның қолданыстағы және жобаланатын өндірістері заңнамаға сәйкес белгіленген, осындай аумақтарды қамтитын немесе оларға іргелес аумақтарды қамтитын ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың (ЕҚТА) аумағында, сондай-ақ ерекше қорғалатын аумақтардың шекараларынан тыс биоәртүрліліктің құндылығы жоғары аумақтардағы сияқты орналаспайды.
Заңнаманың талаптарына сәйкес барлық жаңа және кеңейтілетін жобалар үшін биоәртүрлілік мәселелерін ескере отырып, қоршаған ортаға әсерді бағалау жүргізіледі.
Сонымен қатар, Шалқия кен орнының полиметалл кендерін игеру жөніндегі жобаны іске асыру шеңберінде құрылыс жұмыстары басталар алдында құндылығы бар және соған ұқсас (эндемикалық және сирек кездесетін түрлер) қорғауды талап ететін өсімдік түрлерін анықтау және сақтау /көшіру (табылған жағдайда) мақсатында қалдық қоймасы мен жыныс үйінділерінің құрылыс учаскелерінде флора мен фаунаны егжей-тегжейлі зерттеу жүргізілді. Осылайша қосымша зерттеулер жүргізілді:
– «ШалқияЦинк ЛТД» АҚ аумағында ауданы 180 га қалдық қоймасын салуға арналған жер учаскесі аумағының флорасының жалпы сипаттамасымен геоботаникалық зерттеулер.
– Жалпы ауданы 552,8 га учаскелерді шаруашылық-тұрмыстық су жинақтағыш қалдық қоймасы мен тоғанының құрылысына, сондай-ақ ауданы 2,7 және 1,5 га «Южный» және «Вентиляционный» оқпандарының өндірістік алаңдарын салуға арналған учаскелерді топырақпен зерттеу.
-Шалқия кен орнының аумағындағы және шахта суларын жинақтаушы тоғанның аумағындағы қоршаған ортаны кешенді фондық зерттеу.
– Ауданы 2,7 және 1,5 га «Южный» және «Вентиляционный» оқпандарының өндірістік алаңдарын салуға арналған учаскелерді археологиялық зерттеу.
Бұдан басқа, «ШалқияЦинк ЛТД» АҚ-да Биоәртүрлілікті басқару жоспары әзірленіп, бекітілді. Жоспар халықаралық қаржы институттарының талаптарын орындау мақсатында әзірленген және Қоғамның экологиялық және әлеуметтік менеджментінің бірыңғай жүйесінің бөлігі болып табылады. Жоспардың негізгі міндеті-жобаның қызметіне байланысты экожүйенің биологиялық компоненттеріне (Құрылыс және пайдалану кезеңі) тәуекелдер мен әсерлерді басқару жөніндегі іс-шаралардың орындалуын анықтау және қамтамасыз ету.
Биоалуантүрлілікті басқару жоспарын орындау аясында «ШалқияЦинк ЛТД» АҚ кен орнында келесі жұмыстар орындалды:
– Кеніштің аумағына малдың кіруін болдырмау мақсатында кеніштің толық қоршауы орнатылды.
– Тазартылған шаруашылық-тұрмыстық ағындардың жинақтаушы тоғанының қоршауы орнатылды.
– Объектіде қоныс аударатын құстардың тоқтап қалуын болдырмау мақсатында шахта суларының жинақтаушы тоғанында құстарды қорқытқыштар орнатылды.
– Техниканың қозғалысы жергілікті флора мен фаунаның мекендеу орындарының жоғалуын болдырмау мақсатында белгіленген автожолдар бойынша қатаң түрде жүргізіледі.
