Сирек және сындық металдар – жаһандық перспективалар мен жергілікті мүмкіндіктер: Тау-Кен Самұрық ұлттық тау-кен компаниясы Эр-Риядтағы ауқымды форумға қатысады
Әлемнің 145 елінен 13 мыңнан астам делегат бүгін Сауд Арабиясының астанасында сирек кездесетін және сирек кездесетін жер секторының болашағына қатысты мәселелерді талқылау үшін FMF форумына жиналды. Атап айтқанда, бұл сындық минералдар бойынша жаһандық стратегияны айқындау, озық технологиялар мен тәжірибе алмасу, өндіріс пен жеткізудің жаңа тұрақты тізбектерін құру, сондай-ақ Африка, Батыс және Орталық Азия аумағында «жасыл» металдар хабын қалыптастыру мақсатында Сауд Арабиясы Үкіметінің қолдауымен беделді форум үшінші рет өткізіліп отыр.
Біздің елімізден Future Minerals Forum-ға Өнеркәсіп және құрылыс министрі Қанат Шарлапаев, ҚР СІМ, АХҚО, «Қазатомөнеркәсіп» ҰК» АҚ өкілдері, Greywolf Management компаниясының басшылығы, Қазақстанның Сауд Арабиясындағы Төтенше және Өкілетті Елшісі, сондай-ақ «Тау-Кен Самұрық» ҰТК» АҚ Бизнесті дамыту жөніндегі бас директоры Нариман Абсаметов қатысып жатыр.
Бүгін Нариман Абсаметов мемлекеттік инвестициялық қор (PIF) өкілдерімен кездесулерге қатысады деп күтілуде. Айтпақшы, бұл активтер 776 миллиард АҚШ долларын құрайтын әлемдегі ең ірі тәуелсіз әл-ауқат қорларының бірі. 1971 жылдан бастап PIF Сауд Арабиясында да, одан тыс жерлерде де ел Үкіметі атынан әртүрлі жобаларды қаржыландырды.
Таяу Шығыстағы ең ірі Maaden Group және Manara Minerals тау-кен компаниясының әріптестерімен кездесулер жоспарланып отыр. 2008 жылға дейін Maaden Group толығымен Сауд Арабиясы үкіметіне тиесілі болды, қазіргі уақытта акциялардың 65%-ы PIF-ке тиесілі. Manara Minerals – тау-кен активтеріне инвестиция салуға маманданған Maaden Group-тың «еншілес ұйымы».
Жұмыс кестесіндегі тағы бір кездесу – Сove Capital серіктестерімен, 2023 жылы «Самұрық-Қазына» АҚ және Сove Capital LLC инвестициялық компаниясы Өзара түсіністік туралы меморандумға қол қойды. Құжат сирек кездесетін және сирек кездесетін жер элементтері саласындағы ынтымақтастық мүмкіндіктерін қарастырады.
Сонымен қатар Нариман Абсаметов Қазақстанның инвестициялық мүмкіндіктері және жеткізу тізбегін дамыту бойынша панельдік сессияларға қатысады, Эр-Риядтың іскер топтарының өкілдерімен бірқатар екіжақты кездесулер өткізеді.
Сирек және сирек кездесетін жер металдарының стратегиялық маңызы оның әлемдік экономиканың жоғары технологиялық салалары үшін сұранысын жоғары ететін шикізат екендігімен түсіндіріледі. СМ және СЖМ энергетикада, соның ішінде атом және ЖЭК, аэроғарыш, машина жасау, робототехника, медицина, химия өнеркәсібі, металлургия және т.б. қолданылады. Оларсыз бірде-бір смартфон, компьютер, теледидар немесе автомобиль жасау мүмкін емес. Сарапшылар СМ және СЖМ нарығының 2032 жылға қарай әлемдік тұтыну 230 000 тоннаға дейін өсуі мүмкін деп тұрақты өсуін болжайтыны маңызды.
Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Жолдауында сирек кездесетін және сирек кездесетін металдарды «жаңа мұнай» деп атап, СМ және СЖМ қорларын игерудің маңыздылығын атап өтті: «Осы салада өз әлеуетін іске асыра алатын елдер бүкіл әлемнің технологиялық прогресінің векторын айқындайтын болады».
Қазақстан өңірдегі СМ және СЖМ тұрғысынан ең перспективалы мемлекеттердің бірі. Ел аумағында тантал, ниобий, иттрий және церий топтарының сирек жерлерінің 600-ден астам кен қоры анықталды. Сондай-ақ вольфрам мен молибденнің едәуір қоры бар, мысалы, «Тау-Кен Самұрық» Жоғарғы Қайрақты және Солтүстік Қатпар кен орындарында жер қойнауын пайдалануға құқылы. Осы екі кен орнының жалпы қоры – шамамен 1,5 миллиард тонна вольфрам триоксиді (бұл Қытайдан тыс жерлердегі ең ірі барланған қорлар, ол бүгінде әлемдік вольфрам индустриясының көшбасшысы болып қала береді).
Инвесторлармен табысты өзара ықпалдасу жағдайында Қазақстанның сирек кездесетін металдарды экспорттаушы елдердің беделді «клубының» мүшесі болуы үшін барлық мүмкіндігі бар.